ژان ژاک روسو و بسط ایده شهروندی مدرن

author

Abstract:

 جریان غالب در تفسیر فلسفة سیاسی روسو، جریانی است که می‌کوشد فهم روسو را به فهم «تمایز جوهری» او از هابز و لاک منوط کند. بدین‌ترتیب فهم ایدة شهروندی مدرن که با فلسفة سیاسی روسو وارد مرحله‌ای اساسی شد نیز اغلب بر همین منوال، یعنی با تأکید بر «تمایز جوهری» میان ایدة شهروندی نزد هابز و روسو به انجام می‌رسد. اما پیچیدگی و چندلایگیِ فلسفة سیاسی روسو نباید موجب شود که از پیوند محکم و اساسی آن با طرح نوینی که هابز درانداخت، غفلت ورزیم. در واقع روسو درست به مانند اسلاف مدرن خویش با این حُکم موافقت کرد که انسان بنا به طبیعت خویش، موجودی غیرسیاسی است و اینکه تحلیل وضع بشر را باید از ایدة فرد آغاز کرد. هدف از این مقاله کوشش برای نشان دادن این امر است که فهم فلسفة سیاسی روسو و به‌تبع آن فهم ایدة شهروندی نزد روسو، بیشتر از آنکه در پرتو آن «تمایز جوهری» امکان‌پذیر باشد، در ذیلِ بسط ایدة هابز و به یک معنا رادیکال کردن آن ایده قابل‌ فهم است. ما می‌خواهیم نشان دهیم که ایدة فرد صاحب حق در فلسفة سیاسی روسو، همان مبنایی است که اجازه نمی‌دهد تمایز میان فلسفة او و هابز چندان «جوهری» باشد. بر همین اساس آنچه روسو را از هابز و لاک و لاجرم شهروند روسویی را از شهروندی هابزی و لاکی متمایز می‌کند، بسط مقدمات هابزی و به یک معنا رادیکال کردن مبانی مدرنیستی فلسفة سیاسی هابز است که به درکی از شهروندی نزد روسو منتهی شد که اکنون در مقام طبیعت ثانوی انسان مدرن خودنمایی می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی نامه‌های نیما یوشیج و «امیلِ» ژان ژاک روسو

نیما یوشیج(1276-1338ش) از مشهورترین و تأثیرگذارترین شاعران معاصر است که علاوه بر دیوان شعر و آثار ادبی، مجموعه نامه‌‌ها حاوی نظرات نیما در موضوعات مختلف نیز از او در دست است. یکی از موضوعات مهمی که در مجموعه نامه‌های نیما فراوان به چشم می‌خورد مسائل مربوط به تعلیم و تربیت است. نیما که خود چند سال سابقه تدریس داشته است از نزدیک با مسائل و مشکلات این حوزه آشنا ...

full text

ژان ژاک روسو، یک قربانی در پرتگاه

بی تردید ژان ژاک روسو از دوستانی که در اطرافش بودند دچار رنجش خاطر بود. دوستانی که تا مدتهای مدیدی گمان می­برد دوستش دارند. اما رنجشی که روسو تحمل می­کرد برایش تماما ناخوشایند نبود. این رنج به او اجازه داد چهره­ی یک روسوی قربانی را به خود بگیرد. قربانی شدن باعث تولد یک روسوی جدید شد.

full text

نظریه‌ی قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو با رویکردی روش‌شناسانه

نظریه‌ی قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو یکی از مبانی مهم دمکراسی‌های مدرن و الهام‌بخش اعلامیه‌ی حقوق بشر بوده است. این مقاله تلاش کرده است با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با رویکرد روش‌شناسی بنیادین، به بررسی مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی این نظریه بپردازد و ارتباط این مبانی با نظریه‌ی قرارداد اجتماعی روسو را بررسی کند. براساس نتایج حاصل از این مقاله، اندیشه‌ی قرارداد اجتماعی او ...

full text

کاربرد نظریة تربیت منفی ژان ژاک روسو در روانشناسی جدید

چکیده مفهوم تعلیم و تربیت که امروزه با مفهوم روانشناسی گره خورده است به عنوان عامل اصلی سعادت در نظر گرفته می‌شود. با توجه به شکل‌گیری بافت شخصیتی هر فرد در نخستین سال‌های زندگی، می‌توان گفت که کودک در رأس تعلیم وتربیت قرار گرفته و در مرکز توجه است. ژان ژاک روسو، فیلسوف بزرگ قرن هجدهم، کسی است که به حق به کشف کودک و اهمیت تعلیم و تربیت وی نائل آمد. نظریات تربیتی وی که در امیل مطرح شده‌اند، جهان...

full text

مطالعه تطبیقی آراء تربیتی امام صادق(ع) و ژان ژاک روسو

پژوهش حاضر آراء تربیتی امام صادق(ع) و ژان ژاک روسو را به ‌صورت موردی، تحلیل و بررسی کرده است. این پژوهش با استناد به منابع معتبر تاریخی و حدیثی به شیوه کتابخانه‌ای و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر اساس سندکاوی است که به تحلیل مسأله می‌پردازد. نتایج ‌بدست‌ آمده در این پژوهش نشان می‌دهد، با توجه به اینکه دیدگاه‌های امام صادق(ع) مربوط به قرن اول و دوم هجری است و از قدمت زیا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 1

pages  307- 325

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023